11

11.1. Inleiding

Kunst en cultuur verrijken onze samenleving. Het bepaalt de identiteit van een mens en van een stad. Het is net als sport, belangrijk voor mens, maatschappij en economie. We zetten in op cultuurparticipatie en toegankelijkheid om mensen maximale ontplooiingskansen te geven.

De voorbije jaren is er heel wat gebeurd op cultureel vlak. “CC De Grote Post”, heeft aanzien verworven in het culturele landschap in Vlaanderen. ‘Theater aan Zee’ en het Filmfestival zetten onze stad op de kaart. Je kan niet om deze initiatieven heen. Als we de klok nog niet zo gek lang terug zouden draaien, was er in Oostende op dat vlak weinig om over naar huis te schrijven. We kunnen tevreden zijn, maar hiermee is de kous niet af.

11.2. Samenwerking tussen cultuurpartners

Heel wat mensen en verenigingen leveren schitterend werk. Open Vld is ervan overtuigd dat samenwerking loont. Vandaag werken bijvoorbeeld het Kursaal, CC De Grote Post, … op hun eiland. Het aanbod in het Kursaal en het cultuurcentrum stemmen we op elkaar af. Kamerorkesten kunnen ook de weg kunnen vinden naar De Grote Post om mensen de muziek intenser te laten beleven. Uiteraard hebben beide huizen andere uitgangspunten en doelstellingen. Elke organisatie heeft haar eigen taak. Maar met het oog op de cultuurbeleving en de rentabiliteit van beiden is er nood aan meer samenwerking op alle vlak. Beiden kunnen elkaar versterken.

Samenwerken werkt kostenbesparend en zorgt voor ruimte om zo het cultureel aanbod inhoudelijk te versterken en uit te breiden. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijk digitaal platform is belangrijk. De agenda’s stemmen we op elkaar af en maken we bekend als geheel. Op die manier is een logische spreiding in tijd en naar locatie haalbaar. Sommige delen van de stad worden vandaag overbelast. Een spreiding is nodig. Ook het gebruik van sociale media stemmen we af. De versnippering op dat vlak is compleet. Zelfs het onderscheid tussen Toerisme en de stad is moeilijk te maken.

Projectmatig samenwerken kan enkel een troef zijn voor de verschillende organisaties. Stadsbrede initiatieven zijn een meerwaarde.

Op termijn willen we de uitbating van het Kursaal in privéhanden over te laten.

11.3. Oostende, stad van Ensor en Spilliaert

Oostende heeft een rijk verleden. Dat verleden geven we een toekomst. Ware grootmeesters als Ensor en Spillaert zijn onlosmakelijk verbonden met onze stad. Oostende ademt dit uit. De Ensor en Spillaertvleugel in Mu.ZEE en de aanpak van het Ensorhuis zijn belangrijke stappen in dit verhaal. Wie Oostende binnenkomt, voelt deze grootmeesters.

Kleine inspanningen kunnen hier een wereld van verschil maken. Een richtingaanwijzer in het stadscentrum naar het Ensorkerkje op Mariakerke, een grotere link tussen Ensor en het jaarlijkse carnaval in de stad, … Maar we mogen ook hier wat meer ambitie aan de dag leggen. Het KMSK Antwerpen is momenteel het centrum voor kunsthistorisch en materiaaltechnisch onderzoek van het oeuvre van James Ensor. Oostende heeft het potentieel om hier een enorme bijdrage te leveren. Studie, onderzoek, restauratie van de werken, … krijgen ook in de stad van Ensor een belangrijke plek. De relatie met de Belle Epoquewijk is hierbij een enorme troef. De stad zet ook een spot op Spilliaert.

Het kunstonderwijs in onze stad zet deze grootmeesters meer in de verf. Een studio of academie gelinkt aan Ensor en/of Spilliaert biedt de studie van de werken van deze kunstenaars aan waardoor leerlingen kennis maken met de technieken van de grootmeesters. Dit kan eventueel ook onder de vorm van summerschools.

Ook recente kunstenaars mogen wat meer aan bod komen. Denken we hierbij aan Arno, Herr Seele, Kamagurka en Guga Baul zij hebben een band met onze stad en betekenen heel wat in de culturele wereld. Waarom schakelen we deze artiesten niet in voor workshops in onze academie?

11.4. Ongekende schatten

MuZee heeft er naast de Ensorvleugel nu ook een Raoul Servais vleugel bij. Maar MuZee huisvest in de archieven een ongekende schat. Een adembenemende collectie aan werken van moderne en hedendaagse kunstenaars zijn niet toegankelijk voor het publiek. Het betreft de collecties van het ambitieuzer zijn en willen we MuZee uitbreiden. Een nieuw museum lijkt een droom maar onderzoeken we in samenwerking met private investeerders. We mogen gerust het beeld van het Guggenheim in Bilbao voor ogen houden. Dit museum zette de stad terug op de kaart. Ook de bouw van een maritiem museum kunnen we op die manier nastreven.

Oostende heeft heel wat kunstwerken die op het openbaar domein kunnen worden tentoon gesteld. Dit verlaagt de drempel naar cultuur. We zorgen voor een inventaris van alle werken die vandaag in depots gestald zijn en op het openbaar domein te bezichtigen zijn en maken een toekomstgericht beeldenparcours in de stad. Dit is meteen een extra toeristische trekpleister.

11.5. Ondersteunende rol

Heel wat initiatieven gaan uit van inwoners en verenigingen die kunnen rekenen op materiële en logistieke ondersteuning van de stad. Het kan niet zijn dat onze eigen verenigingen naar buurgemeenten dienen uit te wijken om te repeteren omdat de lokalen in eigen stad te duur zijn. De stad neemt een regierol om het aanbod aan infrastructuur maximaal open te stellen. Sommige scholen beschikken over auditoria en zalen die geschikt zijn voor bijvoorbeeld toneelverenigingen. Dit aanbod inventariseren we. Er worden afspraken gemaakt voor verhuur en dit aanbod wordt langs één kanaal gecommuniceerd aan de verbruikers.

11.6. Focus op de jeugd

Kunst en cultuur is belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling van kinderen. Het doet kinderen nadenken en zichzelf uitdrukken. Of het nu gaat om woord, beeldende kunst, muziek, … elke vorm van creativiteit versterkt de mens. Jongeren laten proeven van cultuur is belangrijk voor de verdere ontwikkeling van elk individu. Kunstkans is een troef en verhoogt de participatie. We volgen de aanwezigheden van de kinderen nauwgezet op. Wie inschrijft, doorloopt het traject (behoudens uitzonderlijke omstandigheden).

Het kunstonderwijs is een sleutel in de actieve cultuurparticipatie. Onze jongeren proeven er van allerlei vormen van cultuur. De scholen én de jongeren zijn cultuurambassadeurs voor onze stad.

De stad kan een ondersteunende rol spelen door kunstenaars en kunstprojecten naar de scholen te brengen. We investeren in kunstkoffers waar de scholen gebruik kunnen van maken en promoten educatieve pakketten die opgemaakt worden bij gelegenheidstentoonstellingen. Dit maakt onze stad ook aantrekkelijk voor scholen als bestemming voor schoolreizen. Dit is een cultuurstad waardig.

Tijdens de zomer heeft Oostende een ruim aanbod voor kinderen. Het winteraanbod breiden we uit. In de stad is een ruimte, ingericht als atelier, waar jongeren toegang hebben tot allerlei soorten materiaal en waar ze hun creativiteit volledig de vrije loop kunnen laten gaan een mogelijkheid. Een plek waar jongeren, onder begeleiding van vrijwilligers, kunnen ontdekken, beleven, groeien, … .

De bibliotheek van de stad Oostende is een schitterende locatie. De bib trekt volop de kaart van de digitalisering en organiseert heel wat. Het is veel meer dan een uitleendienst voor boeken. We bouwen dit multimediaal informatiecentrum verder uitbouwen en ervoor zorgen dat de bib mee evolueert met alle nieuwe trends. Heel wat scholen leveren enorme inspanningen om het bibliotheekbezoek bij hun leerlingen te stimuleren.

11.7. Kunst doen leven

Open Vld wil de mogelijkheid onderzoeken om de Europaprijs voor Schilderkunst van de Stad Oostende nieuw leven in te blazen. De Europaprijs gaf actuele kunstenaars de kans om in de openbaarheid te treden. Dit prestigieuze project kende een einde in 2000.

Naar analogie met The Crystal Ship kan een wandeling door de stad – of per wijk – worden uitgestippeld langs huizen die hun raam ter beschikking stellen van een lokale kunstenaar. Op die manier brengen we kunst ‘op straat’, voor iedereen. De drempel van een museum, die voor sommigen misschien te hoog is, wordt zo weggewerkt. Dit kan de wijken doen opleven, het sociaal contact vergroten en mensen laten proeven van kunst. De plannen voor de wandeling kunnen opgenomen worden in de digitale publicaties van de stad.

Oostende heeft schitterende parken. Naar analogie met ‘speakers corner’ in Hyde Park kan Oostende ontluikend talent én gevestigd talent een podium aanbieden.

Om het probleem van repetitieruimte, tentoonstellingsruimte of atelierruimte op te lossen kunnen we leegstaande panden in gebruik kunnen. Dit zijn tijdelijke oplossingen voor kunstenaars maar dit kan een wereld van verschil maken. Ook hier kunnen digitale toepassingen een antwoord bieden en vraag en aanbod aan ruimte met elkaar in contact brengen. Sommige mensen hebben een kamer of een garage over terwijl startende kunstenaars op zoek zijn naar een ruimte. ARTBNB kan ondersteund worden door de stad.

Oostende gaat actief op zoek naar kunstenaars en galerij- uitbaters die zich in Oostende willen vestigen. Pop-up galeries in leegstaande panden bieden de kunstenaar een grote zichtbaarheid aan. Dit is een win-winsituatie gezien de leegstand teruggedrongen wordt en dit de uitstraling van de stad ten goede komt.

Private actoren stimuleren we om mee te investeren in cultuur. Het culturele mecenaat vormt voor een bedrijf een maatschappelijke meerwaarde en het is een grote hefboom voor de culturele sector. Het is belangrijk dat beide werelden met elkaar in dialoog treden. De stad betrekt ondernemers bij haar cultuurbeleid waar mogelijk en interessant.

Open Vld heeft speciale aandacht voor de werking van vzw Mu-Zee-Um. Deze vzw heeft een schitterende cultuureducatieve werking met kinderen, jongeren, volwassenen en senioren uit alle lagen van de bevolking. Deze organisatie wilt alle Oostendenaars kennis laten maken met kunst en cultuur via cultuur-educatieve pakketten en workshops. De vzw heeft een werking die veel verder reikt dan Oostende maar staat altijd ten gunste van Oostende. Zij werkt goed samen met andere belangrijke cultuurspelers zoals Toerisme Oostende, het Filmfestival Oostende, Theater aan Zee, … . Open Vld Oostende wil ervoor zorgen dat vzw Mu-ZEE-Um de nodige middelen krijgt om verder te kunnen werken.

11.8. Vrijwilligers

Cultuur steunt voor een niet onbelangrijk deel op vrijwilligers. Zij maken heel veel mogelijk. We ontwikkelen een digitaal platform waarbij vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd.

11.9. Cultuurraad

Op 13 juli 2001 verscheen een nieuw decreet waarin werd aangedrongen op meer inspraak en overleg met de Cultuurraad. Toch is het advies op zich nog steeds op geen enkele wijze bindend. Adviseren is nochtans voor alle betrokken partijen belangrijk: het betekent dat er voor een idee een maatschappelijk draagvlak bestaat, het betekent dat de burger bezwaren kan doorgeven en zo zijn rechten verdedigen, het betekent ook dat de burger meer inspraak heeft in wat een kwaliteitsvol en betekenisvol cultuurbeleid is. Adviesvragen worden binnen een redelijke termijn doorgestuurd. Die Cultuurraad krijgt een eigentijds karakter . We ijveren voor een dynamische cultuurraad met oog voor actuele kunsten zoals digitale kunst. Er dient ook een klemtoon te liggen op jeugd.

Er komt heel wat overleg en denkwerk te pas aan de opbouw van een advies. Dit geeft de Cultuurraad dan toch het recht op een gemotiveerd antwoord binnen een redelijke (en vooraf vastgelegde) termijn: waarom wordt een advies niet aangenomen? Indien de burger daadwerkelijk wil kunnen opkomen voor zijn rechten door bezwaar aan te tekenen, indien hij werkelijk wil kunnen bijdragen tot een kwaliteitsvol cultuuraanbod dan dient het mogelijk te zijn om het advies kracht bij te zetten.

Ook hier is communicatie van heel groot belang. Wanneer een advies niet gevolgd wordt is een gemotiveerd schrijven vereist aan de Cultuurraad zodat het standpunt van het bestuur duidelijk wordt. Bij afwijkende standpunten is debat mogelijk.

>> Ga naar het volgende hoofdstuk: "Een stad met een hart voor jongeren? Gewoon doen."