4

4.1. Inleiding

Veiligheid is een grondrecht en behoort tot de kerntaken van de lokale overheid. Voor Open Vld is dit een zeer belangrijk thema. Zonder veiligheid heb je geen vrijheid. Vrijheid is voor ons het hoogste goed.

Het lokale bestuur is verantwoordelijk voor de veiligheid in de straat, in de wijk en in de stad. Wanneer burgers zich onveilig voelen, stelt zich immers een probleem. Of het nu gaat om criminaliteit, diefstallen, … of om een subjectief onveiligheidsgevoel doet niets ter zake. Want ook dat laatste pakken we bij de wortels aan. Een propere stad is een belangrijk onderdeel van het veiligheidsbeleid net als verkeersveiligheid.

De veiligheid in onze samenleving is de voorbije jaren onder druk komen te staan. De aanslagen op onze democratische rechtstaat, op onze waarden en normen, bedreigen ons. Wat Open Vld betreft geldt hier een nultolerantie. Voor wie onze samenleving radicaal verwerpt is er geen plaats. Op populistische uitspraken voor electoraal gewin zal je ons niet betrappen. Dergelijke uitspraken zijn trouwens enkel graan op de molen van zij die het niet goed voor hebben met onze samenleving.

Laten we de realiteit voor ogen houden. Absolute veiligheid kan niemand garanderen. We kunnen wel allemaal bijdragen tot een veiligere samenleving.

4.2. Veiligheid, een taak van iedereen. Naar een integrale en doortastende aanpak van problemen

Uit de stadsmonitor 2017 leren we dat de totale criminaliteitsgraad per 1000 inwoners gedaald is. Sommige feiten zijn zelfs gehalveerd. Uit de cijfers van de politie blijkt dat het aantal autodiefstallen is teruggedrongen van 37 in 2011 tot 12 in 2016. Het aantal gauwdiefstallen daalde van 968 in 2011 naar 301 in 2016. Uiteraard is ieder misdrijf er een te veel. Andere types misdrijven kennen dan wel weer een stijgende trend. Druggerelateerde feiten vormen een probleem. De strijd tegen drugs zetten we dan ook hoog bovenaan de agenda en pakken we op een gecoördineerde manier aan. Hierbij is er ook aandacht voor preventie en focussen we zowel op legale als op illegale middelen.

Het beleid van de stad mag geen brandweerpolitie zijn. Hiermee bedoelen we dat de brandjes worden geblust zonder mogelijkheid tot opvolging. Wanneer politiediensten drugscriminelen oppakken, verhoren en vervolgens zonder opvolging op straat dienen te zetten, is dit weinig motiverend voor het team en is de samenleving niet geholpen. De politie heeft recht op correcte omkadering. Een integrale aanpak is een must. Dit is een beleidskeuze die het volgende bestuur dient te maken.

Open Vld wil een aanklampend beleid waarbij probleemjongeren én volwassenen permanent aangesproken worden op hun gedrag. Wie in de fout gaat wordt zonder pardon gesanctioneerd. We nemen hierbij het Mechelse NERO- en Joeri-project als voorbeeld. Nero staat voor Normstellend En Responsabiliserend Optreden. Minderjarigen worden op de voet gevolgd. Wie over de lijn gaat wordt onmiddellijk opgepakt. De ouders worden betrokken bij het gesprek op het politiebureau. Er worden afspraken op papier gezet, excuses aangeboden aan de slachtoffers, de schade wordt hersteld, … . Deze intensieve aanpak werpt z’n vruchten af.

Camera’s zijn een belangrijk instrument. Hoewel liberalen van nature een koele minnaar zijn van camera’s, bewijzen ze hun nut. ANPR-camera’s met aangepaste software zijn een belangrijk instrument in de strijd tegen criminaliteit. De camera’s zijn ook belangrijk in het milieubeleid (lage-emissiezone) en in het kader van verkeersveiligheid (trajectcontroles). Bovendien, en daar komen we later nog op terug, kunnen ze een belangrijke rol vervullen het mobiliteitsvraagstuk voor de binnenstad.

De jongeren die gekend zijn bij de politiediensten, straathoekwerkers, jeugdwerkers,… worden aangesproken telkens ze worden gezien op straat. Dit vergroot de sociale controle. De stad maakt afspraken met het parket. Voor recidivisten geldt nultolerantie.

Veiligheid is niet alleen een zaak van de politie. Het is een zaak van heel veel actoren. Het is een zaak van elk individu. Politiediensten, straathoekwerkers, jeugdwerkers, sociale diensten, … gaan nog nauwer samenwerken. Open Vld pleit voor een integrale aanpak van het veiligheidsvraagstuk. De totaalaanpak vraagt een engagement van iedereen. Van de individuele burger over scholen, verenigingen, … tot politie en justitie. Liefst preventief en indien nodig repressief. Hetzij door middel van administratieve sancties, hetzij door middel van tussenkomst van het gerecht.

Dat de aanpak van het veiligheidsvraagstuk bij onszelf begint bewijst de impact van hondenpoep en zwerfvuil op het subjectief onveiligheidsgevoel van mensen. Als elk individu zich verantwoordelijk gedraagt zijn we al een hele stap verder. Voor hondenpoep, zwerfvuil, … geldt trouwens een absolute nultolerantie. Als het van de liberalen afhangt komen er intensieve acties en worden er zonder pardon GAS-sancties uitgeschreven.

4.3. Veiligheid en communicatie: omdat praten werkt

We mogen de kracht van dialoog en communicatie niet onderschatten. Slachtoffers krijgen de kans om hun verhaal te vertellen en vinden een luisterend oor bij zowel politie als bij het bestuur. Geen enkel feit mag geminimaliseerd worden. Uit de verhalen van slachtoffers kunnen politie en bestuur trouwens heel veel leren.

De drempel naar het politiekantoor is voor sommigen nog te groot. De wijkagent wordt meer dan ooit het eerste aanspreekpunt. Hij of zij staat het dichtst bij de burger. Er komen meer initiatieven om de wijkagent een gezicht te geven bij de burger. We bekijken de mogelijkheden om in een aantal wijken extra krachten in te zetten. Het aanpakken van criminaliteit, het indijken van terreur, vandalisme, … is in de eerste plaats een zaak van de wijken. We pakken straat per straat en wijk per wijk aan. De wijkagent, de straathoekwerker, … zijn hierbij sleutelfiguren. Propere buurten zorgen ervoor dat iedereen kan opgroeien als volwaardige burgers. We trekken de kaart van de preventie waar mogelijk en van de repressie waar het noodzakelijk blijkt.

Er wordt ook vanuit het bestuur ingezet op communicatie. De diefstalpreventieadviseur informeert burgers systematisch. Vandaag bestaat er een premie voor wie zijn of haar woning wil beveiligen en de diefstalpreventieadviseur komt aan huis. Dit is een goede zaak. Algemene campagnes zijn nodig.

De criminaliteitscijfers worden regelmatig en uitvoerig gecommuniceerd. Dit schept niet allen klaarheid voor de mensen maar zorgt er ook voor dat het bestuur zichzelf permanent in vraag stelt en kan bijsturen waar nodig.

Liberalen kiezen voor een positieve en constructieve aanpak. Het stadsbestuur benoemt en bespreekt problemen. Een dialoog met buurtbewoners, belangengroepen, …. Maakt het probleem én de oplossingen bespreekbaar. Oplossingen kunnen vastgelegd worden in een protocol waarbij alle partijen zich engageren om een oplossing na te streven.

Een buurtinformatienetwerk is een belangrijke schakel in het preventiebeleid. Dit is geen kliklijn maar een netwerk dat informatie uitwisselt tussen burgers en de politie om gevaren op te sporen. Dit verhoogt het veiligheidsgevoel en de sociale controle. Whatsapp is hiervoor een ideaal instrument. Ook lokale integrale veiligheidscellen hebben een rol te spelen in het veiligheidsbeleid. In de lokale cellen wisselen sociale en preventiediensten informatie uit met bestuurlijke en gerechtelijke autoriteiten.

Sociale media wint als communicatiemiddel steeds meer aan belang. Lokale overheden en politiediensten zijn actief op facebook, twitter, … . Het gebruik gaan we stimuleren. Een grote aanwezigheid op sociale media zorgt voor een grotere zichtbaarheid en een herkenning. Dit verlaagt ook de drempel voor de burger.

Het systeem van de administratieve sancties dient om de vele kleine inbreuken aan te pakken zonder justitie te overladen. Kleine bronnen van overlast, waaronder hondenpoep, blijven een enorme bron van ergernis. En terecht! Meer zelfs, ze zijn een voedingsbodem voor het onveiligheidsgevoel. De gemeentelijke administratieve sancties passen we wel rechtvaardig en menselijk toe. Sluikstorten, wildplassen, hondenpoep, … gaan zonder pardon op de bon. Hiervoor bestaat geen excuus. De gemeenschapswachten zijn hier de sleutelfiguren. Zij vormen een belangrijke schakel in ons veiligheidsbeleid. Ook voor hen is dialoog belangrijk. De regels worden toegepast met zin voor nuance. Ze zorgen voor een menselijke toepassing van het beleid. Administratieve sancties zijn geen middel om de stadskas te spijzen. GAS is een middel om de samenleving te organiseren.

De broken window-theorie stelt dat criminaliteit begint bij het niet herstellen van een gebroken raam. Er is een verband tussen verloedering en criminaliteit. Stadswachten kunnen ingeschakeld worden om mensen aan te spreken om een raam te vervangen, onkruid te wieden, … . Dit getuigt van respect voor zichzelf en de samenleving.

Onder impuls van de liberalen is er de voorbije jaren fors geïnvesteerd in extra personeel op de dienst Ruimtelijke Ordening. Dankzij deze investering kon de zogenaamde ‘multibel-actie’ op poten gezet worden. Intensieve controles op de woonkwaliteit, op bouwovertredingen, … zorgen ervoor dat verloedering aangepakt wordt. Ook de nieuwe bouwverordening roept huisjesmelkers een halt toe. De eerste stappen zijn gezet. We bouwen hierop verder en bekijken dossier per dossier. We voeren een rechtvaardig maar menselijk beleid. We hebben oog voor de perverse gevolgen van de acties en ondersteunen eigenaars die ter goeder trouw handelen.

4.4. Belang van buurtopbouwwerk

Overlast en criminaliteit aanpakken doen we niet enkel met een repressief beleid. Hiermee krijg je jongeren én volwassenen niet op het rechte pad. We geven mensen perspectief. We voorkomen dat jongeren doelloos rondhangen op straat.

Muziek, sport, creatief bezig zijn, jeugdbewegingen, … zijn hier belangrijke schakels. Hier komen mensen met elkaar in contact en bouwen ze hun leven op. Sociale contacten bieden onmiskenbaar kansen om te ontwikkelen. Een goede sportinfrastructuur, kwaliteitsvolle gebouwen voor jeugdverenigingen, … zijn daarom ook voor onze veiligheid van belang.

4.5. Infrastructuur onder de loep

Bij de aanleg van het openbaar domein houden we rekening met het aspect veiligheid. De straatverlichting, het straatmeubilair, de aanwezigheid van vuilnisbakken, … zijn belangrijke elementen. Straten en pleinen onderwerpen we aan een veiligheidsanalyse. Waar nodig investeren we in bijkomende LED-verlichting en vuilnisbakken worden geplaatst.

4.6. Veiligheid in de uitgangsbuurt

Veiligheid blijft uiteraard een belangrijk item. Waar veel mensen samen zijn, is er steeds een risico op conflict, vooral wanneer er alcohol in het spel is. Het is dus onze taak om te waken over de veiligheid. Blankenberge experimenteert met de inzet van private bewakingsfirma’s in de uitgangsbuurt. We volgen dit experiment op en bekijken de mogelijke toepassing ervan in Oostende. Dit team kan in nauw overleg met de politie conflicten snel opvangen.

De veiligheidsdiensten en de politie zijn aanspreekbaar en aanwezig in het straatbeeld. Op die manier kan meer proactief tewerk gegaan worden in plaats van repressief. Dit loopt vandaag al goed maar we blijven waakzaam.

Open Vld wil een nultolerantie op het vlak van overlast (wildplassen, rondlopen met glas, … ). Ook controles op roken in de horecazaken, respect voor de laad- en lostijden, … is noodzakelijk.

We willen bijzondere aandacht voor de inrichting van de buurt. Er is nood aan voldoende afvalbakken, fietsstallen, toiletzuilen, … Zonder infrastructuur kan je het gewenste gedrag niet bereiken.

>> Ga naar het volgende hoofdstuk: "Oostende, een stad van en voor iedereen? Gewoon doen."