7

7.1. Inleiding

Het mobiliteitsprobleem oplossen is één van de grootste uitdagingen voor de komende legislatuur. De impact van mobiliteitsproblemen op de Oostendenaar, de ondernemer, de toerist, … is groot. Er zijn de voorbije decennia al heel wat plannen gelanceerd, heel wat voorstellen gedaan om een antwoord te bieden op de verkeersknoop in de stad. De ingrepen die gebeurden en de voorstellen die werden geformuleerd, waren vaak ad hoc oplossingen waarbij geen oog was voor het groter geheel van de stad én de regio. Zoveel is duidelijk: deze problematiek lossen we niet op in één legislatuur, maar de toekomst start vandaag.

Oostende heeft een specifiek karakter. Als toeristische centrumstad is het aantal aanwezigen in de stad zeer variabel. Op topdagen kampen we met een verkeersinfarct en dient het verkeer zelfs vanaf de snelweg omgeleid te worden. Op andere momenten is de stad relatief ‘rustig’ en voldoet de bestaande infrastructuur.

Willen we de verkeersknoop ontwarren en werk maken van een duurzame en leefbare stad dan hebben we de opdracht om duidelijke assen uit te tekenen en de structuur vast te leggen voor de komende jaren.

7.2. Binnenstad

De binnenstad is het kloppend hart van Oostende. Hier ontmoeten het shopping-apparaat, het culturele leven, het toeristisch centrum, het uitgangscentrum, … elkaar. Wanneer iedereen het centrum wil bereiken met de wagen, botsen we logischerwijs op problemen.

Open Vld kiest hier voor een flexibele mobiliteit. In steden als Mechelen werkt dit perfect. Een cameraschild weet wie wel en wie niet in een zone mag komen. Zo zijn inwoners geen slachtoffer van een nieuw beleid. Er kan ook flexibel gewerkt worden afhankelijk van het seizoen en de tijd. Op die manier worden ook de handelaars niet getroffen.

7.2.1. Oostende fietsstad

Verplaatsingen met de fiets worden alsmaar belangrijker. Uit marktonderzoek van de Fietsraad Vlaanderen blijkt dat 1 op de 3 Vlamingen dagelijks met de fiets rijdt. Het aandeel elektrische fietsen stijgt enorm. De wagen kan steeds vaker aan de kant blijven staan. Dat is een goede zaak. De fiets wordt de komende jaren belangrijk in het ontwarren van onze mobiliteitsknoop.

Oostende evolueert naar een fietsstad waarbij er aandacht is voor het woon-werkverkeer en het bereiken van de handelaars in het winkelcentrum met de fiets. Voor toeristische verplaatsingen wordt de fiets het vervoermiddel bij uitstek. Transport en leveringen kunnen, naar analogie met andere steden, gedeeltelijk met de fiets. We overleggen het fietsplan dan ook met de lokale ondernemers.

We brengen de fietspaden in kaart en verdelen ze onder in verschillende categorieën. We kleuren de missing links, de onveilige, ontbrekende en onleesbare paden. De leesbaarheid is belangrijk. Een uniforme manier van aanduiden is noodzakelijk. Er is ook aandacht voor het gebruikte wegdek. Vandaag stellen we vast dat een aantal straten bij regenweer spekglad zijn voor fietsers. We werken stap voor stap de pijnpunten weg. Dit vraagt maatwerk en kan gaan van het eenvoudig aanbrengen van een wegmarkering over tunnels tot fietsbruggen. Fietspaden in schoolomgevingen worden eerst aangepakt. Bij het aanleggen van fietspaden houden we rekening met het groeiend aandeel elektrische fietsen. Er is nood aan voldoende ruimte om voorbij te steken. Waar mogelijk scheiden we het fietspad van de weg. Een van de mooiste fietspaden is onze zeedijk. We zorgen voor een fietsstrook op de dijk zodat de veiligheid van de voetgangers gewaarborgd is.

Bij alle geplande werken op het openbaar domein, voeren we een fietstoets in. De lokale politie wordt bij de planningsfase betrokken om mogelijke knelpunten te detecteren. We nemen het kruispunt van Petit Paris als voorbeeld. Hier had een fietstoets heel wat ellende kunnen besparen. Bij deze toets houden we ook rekening met rolstoelgebruikers.

We hebben hierbij niet enkel oog voor de fietspaden maar ook voor het stallen van fietsen, laadpalen voor elektrische fietsen, … Er zijn vandaag gewoon te weinig fietsstallingen in de stad. Behoudens de recente nieuwe stallingen ogen de oude weinig fris. We brengen fietsstallingen ondergronds. Vooral in het stadscentrum is dit de toekomst.

Het fietsbeleid gaat een stuk verder dan het stadscentrum. Ook in de wijken, aan de sportinfrastructuur, … stellen we de fiets centraal.

Oostende zet in op fietsdelen. Hier doen vaak wilde verhalen de ronde. Het nieuwe vergunningskader voor slim fietsdelen dat vandaag al in Antwerpen, Kortrijk en Mechelen wordt toegepast, werkt wel. Oostende trekt dan die kaart. Ook in dat geval focussen we niet enkel op het stadscentrum. De wijken komen eveneens aan bod. Dit maakt de fiets even goed voor inwoners als toeristen het ideaal vervoersmiddel.

In steden als Gent en Antwerpen gebeurt ook heel wat goederentransport met de fiets. Kleine leveringen, maaltijdbedelingen, … gebeuren niet langer met de wagen. Oostende gaat in overleg met bedrijven en laat dit systeem ook in de kuststad ingang vinden.

De lokale overheid heeft een rol op het vlak van sensibilisering. We verplichten het dragen van een fietshelm en een fluo hesje niet. We kunnen het wel promoten en dit in onze publicaties opnemen. Het fietsexamen houden we aan.

Het bestuur geeft het voorbeeld. Het wagenpark van de stad beperken we tot het minimum. We vervangen zoveel als mogelijk stadswagens door elektrische fietsen en bakfietsen. Ook het schepencollege verplaatst zich binnen de stad zoveel als mogelijk per fiets.

Er wordt een laadpuntenplan uitgewerkt, ook voor fietsen.

7.2.2. Investeer in alternatieven

Naast de fiets is ook de (elektrische) scooter een piste. Naar analogie met de stad Berlijn kunnen verspreid in de stad elektrische deelscooters worden gestald. Door middel van een app kan je eenvoudig een scooter met helm huren. Dit is een echte win-win. Het is ecologisch, snel en goedkoop in gebruik.

Taxi’s zijn uiterlijk in 2025 volledig elektrisch. Een uitzondering kan voorzien worden voor die taxi’s die dagelijks meerdere keren op en af naar de luchthaven rijden.

7.2.3. Openbaar vervoer

De stad investeert in een vlotte doorstroming van het openbaar vervoer zoals vrije busbanen, trambeddingen, verkeerslichtenbeïnvloeding, ... We treden in overleg met de vervoersmaatschappijen en trekken de kaart van energiezuinige bussen. Elektriciteit en/of waterstof zijn de brandstoffen van de toekomst.

7.2.4. Lage emissiezone

Oostende wordt een lage emissiezone. Voertuigen die te veel schadelijke stoffen uitstoten zijn niet meer welkom in de stad. Hoewel we aan zee wonen, mogen we er niet van uitgaan dat dit synoniem staat voor ‘gezonde lucht’. De afbakening en de uitwerking van zo’n zone is complex en dient nauwgezet te gebeuren. De voorbereidingen vragen tijd. Ook hier geldt dat morgen vandaag begint.

7.2.5. Een logisch parkeerbeleid

We kunnen niet ontkennen dat er de voorbije jaren stappen zijn gezet. Het bestuur trok de kaart van het ondergronds parkeren. In de parkeergarages die onder het beheer van de stad vallen, betaal je de eerste twee uur niet, er wordt per minuut gerekend én er is een nachttarief ingevoerd. Het volledige parkeerbeleid willen we tegen het licht van het mobiliteitsplan houden. Een verkeersluwe binnenstad vraagt een ander parkeerbeleid. We maken deze oefening bij de start van de legislatuur. In overleg met bewoners en handelaars streven we naar een gedragen beleid waarbij een éénrichtingsring rond de binnenstad een optie is. Open Vld kiest hier voor een flexibele mobiliteit. In steden als Mechelen werkt dit perfect. Een cameraschild weet wie wel en wie niet in een zone mag komen. Zo zijn inwoners geen slachtoffer van een nieuw beleid. Er kan ook flexibel gewerkt worden afhankelijk van het seizoen en de tijd. Op die manier worden ook de handelaars niet getroffen.

Er dient een grondige evaluatie te gebeuren van de samenwerking van de stad met de private parkeerbeheerder. We nemen het parkeerbeleid terug in eigen handen.

Betaalbaar parkeren is één zaak, voldoende parkeerplaats aanbieden is een andere zaak. In het verleden is de keuze gemaakt om parkeerplaatsen in het stadscentrum aan te leggen. Echte randparkings die de stroom wagens kunnen opvangen, heeft Oostende niet. Als we op lange termijn durven denken, zijn ondergrondse parkeergarages aan de luchthaven, de haven en onder de invalswegen - waaronder de Verenigde Natielaan – de oplossing. Heel concreet onderzoekt Open Vld de mogelijkheid van een randparking op Zandvoorde en de heropening van het station. Van daaruit kan een trein op bijvoorbeeld waterstof of elektriciteit ingelegd worden naar het stadscentrum. Dit zorgt meteen voor een snelle verbinding zorgen tussen de wijk en de stad. Een win-win voor bezoeker én bewoner. In een adem ontlasten we zo ook de A10 waarbij verlaning opnieuw meer realistisch wordt.

7.3. Buitengordel

7.3.1. Verduining

Ons strand, onze zee en de duinen zijn een troef. We kunnen die troef uitbreiden en daarmee een antwoord bieden op de uitdagingen die het klimaat met zich meebrengt. We hoeven de impact van het milieu op onze kust niet te schetsen. De golfbrekers op onze stranden en de ontoegankelijke kustbaan na een zoveelste zware storm, spreken voor zich. Het tramverkeer tussen Oostende en Middelkerke ligt daardoor meer dan eens stil en ook de weg wordt dan voor het autoverkeer afgesloten. Urenlang, soms dagenlang. Keer op keer dienen de stranden opnieuw opgespoten te worden. Er zijn reeds miljoenen euro’s aan zand terug in de zee gespoeld. De kostprijs hiervan loopt hoog op. We gaan op zoek naar een structurele oplossing.

We bekijken de mogelijkheid om op termijn een stuk natuur terug te geven en de kustweg, vanaf Mariakerke laten we verduinen. De kustbaan en de tram worden omgelegd. Dit biedt meteen ook een oplossing voor de ontsluiting van de luchthaven en de ontwikkeling van Raversijde als toeristische troef. In deze beweging zijn op lange termijn ook ondergrondse randparkings mogelijk.

7.3.2. Torhoutsesteenweg

Vaak is het tergend lang aanschuiven langs de Torhoutsesteenweg richting stadscentrum. De instroom is voor een belangrijk deel afkomstig uit de buurgemeenten. We bekijken de aanpak van dit probleem dan ook in overleg met hen. Een deel van het verkeer kan afgeleid worden via Snaaskerke. De weg langs de vaart en de Gistelsesteenweg die er op aansluit, vormen in feite al een ringweg op zich. We onderzoeken een vlottere aansluiting van die route op de A10. Op die manier beperken we ook de impact op een schitterend stuk natuurgebied. De polders en de waterstructuren in dit deel van Oostende zijn prachtige stukjes natuur. Indien deze piste onmogelijk blijkt, onderzoeken we de ringweg aan de Kromme Elleboog als mogelijke oplossing.

Open Vld is al jaar en dag voorstander van de aanleg van ventwegen rond het shopping-gedeelte langs de Torhoutsesteenweg. De bestaande weg kan door middel van een tussenberm afgesloten worden voor kruisend verkeer. Het shopping center in Middelkerke is het voorbeeld bij uitstek.

De Elisabethlaan is een pijnpunt. Een tunnel draagt de voorkeur weg van Open Vld. Minder kruisingen en minder verkeersstromen verhogen de verkeersveiligheid. Ook de leefbaarheid van de wijk vergroot. Vandaag wordt de wijk in twee delen gesplitst terwijl een tunnel de wijk opnieuw kan doen leven. Het kruispunt Elisabethlaan met de Torhoutsesteenweg wordt ontlast waardoor de doorstroming ook hier vergroot.

De ondertunneling voor fietsers ter hoogte van onder meer de Gistelsesteenweg geniet onze voorkeur. Deze plannen zijn trouwens door de liberale schepenen goedgekeurd in het schepencollege en overgemaakt aan de administratie van het Vlaams Gewest.

7.3.3. A10

De A10 is de toegangsweg tot Oostende. Je ervaart er ‘Oostende eindstation’ aan den lijve. Het is als het ware een toegangspoort tot de stad. De snelweg heeft een impact op de leefbaarheid van de wijken Stene en de Konterdam. Geluidsoverlast blijft het grootste struikelblok. Geluidschermen zijn geen oplossing voor de omwonenden. Op korte termijn wordt onderzocht welke snelheidsverlagende maatregelen er genomen kunnen worden zodat het optrekken met de wagens kan worden beperkt. Op lange termijn onderzoeken we een structurele oplossing.

Een randparking op Zandvoorde kan het verkeer voor Oostende afremmen. Een elektrische trein of een trein op waterstof kan de bezoekers naar de stad brengen. Het vrachtvervoer richting haven of richting Zeebrugge wordt omgeleid vanaf Jabbeke via het kanaal.

Er zijn een aantal tussentijdse infrastructuurwerken nodig die de leefbaarheid vergroten. Deze omslag kunnen we echter niet maken van vandaag op morgen.

7.4. Openbare werken

De stad zorgt voor een lokaal “minder-hinder”-beleid. Handelaars en bewoners worden altijd geïnformeerd over nakende werken en de impact die dat zal hebben op de bereikbaarheid van hun zaak of woning. Een beter overleg tussen de stad en de nutsbedrijven zorgt voor een efficiëntere planning van wegenwerken.

De stad maakt werk van een betere communicatie over de voortgang van de werkzaamheden en stemmen de planning van de werken maximaal af met de omringende gemeenten.

De stad moedigt lokale zelfstandigen actief aan om een beroep te doen op de inkomenscompensatievergoeding, waarborgregeling en rentetoelage in geval van een verstoorde bereikbaarheid van hun handelszaak door openbare werken.

Bij wegenwerken wordt ook extra aandacht gegeven aan de zwakke weggebruiker. Als fiets- of voetpaden onderbroken worden, voorziet men in een veilige oversteekplaats.

7.5. Verkeersveiligheid

Verkeersveiligheid is een prioritair aandachtspunt. De zwakke weggebruiker staat centraal. Fietspaden en voetpaden worden permanent gemonitord. Ook de afstemming van de verkeerslichten evalueren we regelmatig.

Waar mogelijk zorgen we voor een afscheiding tussen het fietspad en de rijweg. Dit is uiteraard niet overal mogelijk. Het is wel een streefdoel. Fietspaden in de stad zijn een belangrijk aandachtspunt. Open Vld geeft prioriteit aan fietspaden in de omgeving van scholen.

We onderzoeken de mogelijkheid om een kindlint verder uit te breiden. Dit zijn fietsroutes met ‘veilige’ wegen naar plaatsen die belangrijk zijn voor kinderen, zoals scholen en speelpleinen.

De zone-30 rond de schoolomgeving is een algemene regel en wordt meer zichtbaar aangeduid. We maken gebruik van digitale borden die oplichten bij het begin en het einde van de schooldag. Wanneer de borden niet opgelicht zijn, dient je geen rekening houden met de zone-30.

Bewustmaking is in dit dossier heel belangrijk. Iedereen die zich in het verkeer begeeft, dient zich bewust zijn van de gevaren. Ouders hebben een voorbeeldfunctie en een verantwoordelijkheid voor onze jonge weggebruikers. Zichtbaarheid in het verkeer is zeer belangrijk en het dragen van een fietshelm is een must voor iedere fietser. Een verplichting is niet aan de orde. We stimuleren het gebruik op een positieve manier. Wanneer volwassenen op dat vlak het voorbeeld geven, zullen jongeren geneigd zijn om dit ook te doen.

Bij alle geplande infrastructuurwerken voeren we een fietstoets in. De lokale politie wordt bij de planningsfase betrokken om mogelijke knelpunten te detecteren. We nemen het kruispunt van Petit Paris als voorbeeld. Hier had een fietstoets heel wat ellende kunnen besparen. Bij deze toets wordt ook steeds rekening gehouden met rolstoelgebruikers.

Er werd reeds een charter ondertekend om vrachtvervoer in de schoolomgeving te weren. Wie zien toe op de toepassing van dit charter.

>> Ga naar het volgende hoofdstuk: "Bouwen aan een mooier Oostende: focus op kwaliteit en open ruimte? Gewoon doen."