8

8.1. Inleiding

Een aangename stad, voldoende open ruimte, een veilige en kwaliteitsvolle woning bepalen ons geluk. Die elementen vormen onze ‘thuis’. ‘Wonen’ en ‘Ruimtelijke’ verdienen dus voldoende aandacht.

De toekomst van de stad hangt af van de manier waarop we onze beschikbare ruimte gebruiken. Hoe we wonen hangt samen met mobiliteit. Het heeft met andere woorden een sneeuwbaleffect. Ruimtelijk zijn twee aspecten van belang, het stijgend aantal inwoners die nood hebben aan aangepaste en kwalitatieve woningen en de noodzaak aan open ruimte in de kerngebieden.

Oostende is een halve cirkel. De beschikbare open ruimte is beperkt. Heel wat mensen blijven vasthouden aan de gedachte dat gezinnen op zoek zijn naar een huis met een tuin. De lokroep van verkavelingen weerklinkt dan ook luid. Wonen in de stad met kinderen is perfect mogelijk. Ook wonen in een flat is gezinsvriendelijk. Bij het woord appartement denken we te vaak spontaan aan kleine ruimtes, lawaai, … Dit kan anders.

De dienst wonen krijgt een menselijker gelaat. Je kun er terecht met alle vragen omtrent wonen, premies, energie, … . Het wordt een ondersteunende dienst die mensen op weg zet naar oplossingen. De dienst is veel meer dan enkel het sanctionerende deel. De dienst vervult een éénloketfunctie voor alles wat wonen aanbelangt.

8.2. Organisatie

AGGB, AGSO en het stadsatelier kunnen onder één noemer komen. Voor het gemak spreken we in de verdere tekst over de nog afzonderlijke AG’s. Een versmelting van de organen zorgt voor een slagkrachtiger beleid. Het beheer van het patrimonium, het vernieuwen van de gebouwen vallen zo onder één organisatie. In functie van de ruimtelijke planning en de ontwikkeling van de openbare ruimte en ruimtelijke projecten, zowel op privaat als op het openbaar domein, valt het planmatig en ontwikkelingstraject binnen het overkoepelend AG. Het overzicht blijft bewaard, de planning op lange termijn kan getoetst blijven aan quick wins of nieuwe actuele projecten op korte termijn.

Het stadsatelier is een belangrijke partner in het uittekenen van de toekomst van de Ruimtelijke Ontwikkeling van de stad.

Er is nood aan een nulmeting waarbij een inventaris van alle woonentiteiten gemaakt wordt naar type en aantal. Dit is een arbeidsintensieve maar zeer noodzakelijk gegeven om een antwoord te bieden aan de woonbehoeften en de toekomstige woonbehoeften. Hiervoor is er nood aan een gekwalificeerd ambtenaar om dit project te begeleiden. Zo breng je meteen ook al de tweede verblijven in kaart.

8.3. Renoveren en benoveren

Wie door de straten van onze stad wandelt zal versteld staan van de pracht van vele panden. Toegeven, er zijn er heel wat voor renovatie vatbaar. Wie renoveert bouwt mee aan Oostende en de opwaardering van een straat en/of een wijk.

Als overheid kan Oostende mensen stimuleren en wegwijs maken in de vele premies die beschikbaar zijn. De stad beschikt vandaag over gevelrenovatiepremies, premies voor groendaken, … . We evalueren elke premie en passen deze aan de noden van de stad aan. We zorgen voor een duidelijke communicatie van de stedelijke premies en de premies van de hogere overheden. Er worden renovatiebegeleiders aangesteld die mensen helpen plannen en hen wegwijs maakt in offertes en de premies. Een samenwerking met het Energiehuis Oostende is een must.

Eigenaars van leegstaande panden worden actief opgespoord en uitgenodigd op het stadhuis. De resultaten van de ‘multibelactie’ zijn in dit beleid belangrijk. Naast het sanctionerend optreden en de leegstandstaksen gaan we ook positief te werk. We overlopen de renovatiemogelijkheden en kijken samen wat er kan gebeuren. De controles hebben als doel de veiligheid te garanderen, niet om mensen in de financiële problemen te werken. Deze aanpak gebruiken we ook voor stadskankers en voor ons erfgoedbeleid.

We roepen een halt toe aan huisjesmelkerij. In de nieuwe stedenbouwkundige verordening die door de liberalen werd ingevoerd in de vorige legislatuur zijn hier al grote stappen gezet. De multibelactie door de cel handhaving en toezicht is gestart met de aanpak van deze problematiek.

De multibelactie is een goede zaak. We waken over de correctheid van de procedure en de klantvriendelijkheid. We mogen niet uit het oog verliezen dat we inbreken in de leefwereld van mensen. Dit wordt vaak als bedreigend gezien. Een vriendelijke aanpak is hier aan de orde. We mogen ook niet blind zijn voor de perverse gevolgen van de acties. Het legt pijnpunten bloot maar het stort ook mensen, zonder kwade bedoelingen, in financiële drama’s. Begeleiding na een actie is een must.

De stedenbouwkundige verordening riep een halt toe aan het steeds verder opsplitsen van gebouwen in meer woonenteiten. Dit standpunt blijven we aanhouden.

8.4. Energie

BEN-principes zijn normen voor bijna-energieneutraal bouwen die vanaf 2021 de standaard zijn. Vanaf 2050 zijn alle Vlaamse woningen verplicht om aan deze normen te voldoen. Oostende neemt als lokale overheid een ondersteunende rol op.

Er gaat heel wat energie verloren door warmteverlies door daken, ramen en deuren. Hiermee gooien we ook het geld door ramen en deuren. In 2015 bracht EOS (Energiehuis Oostende), via luchtfotografie, het warmteverlies in kaart. Die informatie gaan we actiever gebruiken. Er is nood aan duidelijkere communicatie naar de inwoners toe. Het energiehuis levert schitterend werk op het vlak van groepsaankopen. De werking van het EHO evalueren we en sturen we bij aan de uitdagingen die op ons af komen. Er is vooral werk op het vlak van communicatie.

Het AGSO speelt een rol bij het renoveren en benoveren van woningen. Ze kopen woningen aan, renoveren deze en maken de woningen energiezuinig. De informatie die verzameld wordt bij de renovatie stellen ze ter beschikking van de bewoners. Er komt met andere woorden een soort renovatie en benovatie-draaiboek. De woningen worden nadien terug aangeboden op de markt. Hier voorzien we een rollend fonds. De opbrengsten uit onroerende voorheffingen van nieuwbouwprojecten worden hierin geïnvesteerd. De sociale huisvestingsmaatschappijen worden bij de beweging betrokken.

8.5. Anders wonen

We stimuleren verschillende woontypes. Eco-woonprojecten, co-housing, … zijn belangrijk voor de sociale cohesie, de diversiteit in je stad en de uitstraling van de stad. Nieuwe woonvormen zijn de toekomst.

Ook hoogbouw laten we hieronder vallen. Zoals gezegd denken mensen bij het woord appartement al te vaak aan kleine ruimtes, geen open ruimte, … . Het tegendeel is waar. Nieuwbouwprojecten zien we in relatie tot de open ruimte. Een aantal voorbeelden op Oosteroever tonen aan dat nieuwbouwappartementen net voor meer open ruimte kan zorgen. Hoogbouw halen we uit de taboesfeer. Neen, hoogbouw is geen synoniem van Top-34. Het stadsatelier, opgericht onder impuls van de liberalen, speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de stad.

Open ruimte is hierbij heel belangrijk. De stad mag haar vorm niet enkel krijgen van het wegennet maar kan meer bepaald worden door de open ruimte. Dit is de speeltuin van elke Oostendenaar. Die ruimte is een ontmoetingsplek, een rustplek, een plek waar op alle vlakken heel veel te beleven valt. Openbare ruimte krijgt een ziel. Het is kwalitatief bruikbare ontmoetingsruimte. Het Groen lint kan vertakkingen krijgen richting de binnenstad om zo de leefbaarheid van de stad te vergroten. We passen het principe van groene lobben toe waarbij structureel rustplekken ingebouwd worden op de actieve assen.

Experimenten met groendaken ondersteunen we. Ook muurtuinen moedigen we aan. Hoewel in embryonale fase en voorlopig nog duur, ligt hier een toekomst voor een groenere en meer leefbare stad. Ook dat is een element van een slimme stad.

8.6. Verwerven van een woning

Het stadscentrum is het kloppend hart van de stad. Wonen in dit bruisende stadsdeel is uniek. We moedigen wonen boven winkels en in de stadskern aan. Dit zal de stad nog meer doen bruisen. De stad gaat actief op zoek naar panden waar dit haalbaar is en gaat in overleg met de eigenaars. Vlaanderen ondersteunt dit beleid. Oostende zet de maatregelen in de kijker.

Het verwerven van een eigen woning is voor liberalen bijzonder belangrijk. Het is een garantie voor de toekomst. Onder impuls van de liberalen kregen jonge Oostendenaars, onder bepaalde voorwaarden, een ondersteuning bij de aankoop van hun eerste woning. De steunmaatregelen van de Vlaamse Regering en de verlaging van de registratierechten ondersteunen dit.

Publiek Private samenwerkingen, onder regie van het Autonoom Gemeentebedrijf Oostende, stimuleren we. Met aandacht voor deze doelgroep gaat AGSO op zoek naar geschikte sites die omgevormd worden tot schitterende ankerplaatsen voor gezinnen in het centrum van de stad. AGSO toont aan dat stad en gezin wel degelijk rijmen. AGHSO kan hier opnieuw voor de nodige dynamiek zorgen.

Er worden in de stad heel wat nieuwbouwprojecten gebouwd. Nieuwe wijken verrijzen aan de horizon. Dit is een goede zaak, gelet op de stijgende bevolking. Dat de nieuwbouw enkel een zaak is voor tweede verblijvers klopt niet. Oostendenaars vinden de weg naar de nieuwbouwappartementen. We waken over potentiele leegstand in oude appartementen en onderzoeken welke maatregelen er genomen dienen te worden om potentiële stadskankers tegen te gaan. Ook hier kan het AGSO een rol spelen.

De verhouding sociale woningen ten opzichte van de private woningen zit in Oostende goed. Tot 2016 lag dit al iets boven de norm. Sinds 2016 werden heel wat sociale woningprojecten gerealiseerd. Er staan er ook nog heel wat op til. Alleenstaande sociale huurders die niet in een geschikte woning (te groot) wonen, bieden we een aangepaste woning aan.

We waken over deze mix en voeren een beleid dat ook huurwoningen op de private markt aantrekkelijk maakt. Een woonbegeleider informeert mensen over een mogelijke overstap naar de private huurmarkt of koopmarkt. Een teveel aan sociale woningen zou de prijs van huurwoningen immers de hoogte in jagen.

Het Sociaal verhuurkantoor krijgt een belangrijke rol toegewezen. Eigenaars van panden worden geïnformeerd over de mogelijkheid om hun woning via SVK op de markt te brengen. Eigenaars van leegstaande panden worden gecontacteerd en geïnformeerd over deze piste.

Open Vld pleit wel voor maatregelen die het voor alleenstaande ouders mogelijk maakt om een woning te verwerven.

8.7. Erfgoed

Oostende telt 337 monumenten en 1226 panden met een locuswaarde. Dit zijn panden die door een onafhankelijk architectenbureau beoordeeld werden op 14 criteria en als waardevol werden bestempeld. We maken de erfgoedlijst dynamisch. Wat wil zeggen dat de panden opnieuw worden geëvalueerd en er panden van de lijst geschrapt kunnen worden ofwel toegevoegd kunnen worden ofwel geschrapt kunnen worden.

Er is al heel wat mist gespoten rond het recente erfgoedbeleid in de stad. Open Vld is hier duidelijk, liberalen hebben de regels consequent gevolgd en de adviezen van de bevoegde commissie opgevolgd. We stellen vandaag wel vast dat heel wat erfgoedpanden staan te verkommeren. Open Vld pleit voor een strikte naleving van de regelgeving inzake leegstand en verkrotting. We kiezen niet alleen voor een sanctionerend beleid maar gaan samen met de eigenaars op zoek naar oplossingen (zie renovatie).

We bekijken de mogelijkheden om een fonds op te richten bij grote nieuwbouwprojecten en starten hiervoor een overleg met projectontwikkelaars. Die middelen kunnen geïnvesteerd worden in het onderhoud van erfgoedpanden. De kost van de renovatie van erfgoedpanden en monumenten is enorm. Heel wat eigenaars wisten niet vooraf dat hun woning op een dergelijke lijst werd opgenomen. Deze mensen verplichten om hun eigendom te verkopen omdat ze de financiële lasten van de opgelegde renovaties niet kunnen betalen is weinig menselijk. Temeer dat de verkoop van deze panden niet evident is. Enkel sanctionerend optreden is hier volgens liberalen dus niet de oplossing.

Erfgoed geven we een toekomst. Dit kan enkel wanneer we de panden op een functionele manier laten gebruiken. Het wooncomfort wordt aangepast aan de huidige normen. Een mix van elementen met erfgoedwaarde en moderne accenten kan zeker. Kortrijk en Mechelen zijn schoolvoorbeelden. De stad Kortrijk bundelt ook succesvolle renovaties in boekvorm en communiceert over de mogelijkheden. Laat ons erfgoed uit de mist halen en positief benaderen. Anders houden we stadskankers in stand. Voor zo’n houding passen we.

>> Ga naar het volgende hoofdstuk: "Sociaal Oostende? Gewoon doen."